Bioodpady na szkolnych ławkach – podsumowanie EkoPaki BIO 

11 września 2025

Co wspólnego mają kosmiczne posiłki, jesienne liście i doniczka ze szczypiorkiem? Okazuje się, że wszystkie świetnie tłumaczą dzieciom, czym są bioodpady i dlaczego warto je segregować! 

W edycji EkoPaki o bioodpadach, która odbyła się w lutym 2025 r., do wspólnej przygody z zaprosiliśmy 200 klas z województwa mazowieckiego. Nauczyciele wraz z uczniami odkrywali, że obierki, fusy czy skorupki jajek mogą być początkiem czegoś nowego – energii, nawozu, a nawet… kolejnego posiłku. 

Od pomysłu do paczki 

Od początku wiedzieliśmy, że kluczowe będzie zaprojektowanie takich aktywności, które okażą się jednocześnie angażujące, proste w realizacji i możliwe do przeprowadzenia w każdej klasie. 

Jednym z tematów, nad którym długo się zastanawialiśmy, była uprawa roślin w doniczkach. Ostatecznie wybraliśmy szczypiorek – łatwy do hodowli przez cały rok, jadalny, a przy tym często pakowany w plastik, co otworzyło przestrzeń do rozmowy o nadmiarze opakowań w codziennych zakupach. 

W poszukiwaniu inspiracji i wiedzy odwiedziliśmy kompostownię oraz spotkaliśmy się z Joanną Baranowską – autorką książki o kompoście „Jak kompostować? To proste!”. Równolegle powstawały wszystkie elementy pakietu: scenariusz zajęć, karty pracy, kolorowanki, ulotki dla rodziców, a także filmy i animacje. Co ważne, wszystkie materiały są dostępne online – można je pobierać i wykorzystywać również po zakończeniu tej edycji: ZOBACZ MATERIAŁY. 

Co zawierała EkoPaka BIOODPADY? 

Każde pudełko to mały ekosystem pełen pomysłów i narzędzi: 

• Materiały merytoryczne – gotowy scenariusz zajęć, ulotka z zasadami segregacji bioodpadów, kolorowanki edukacyjne, plakaty i naklejki. 

• Zawartość praktyczna – papier magnetyczny do tworzenia własnych magnesów z zasadami niemarnowania jedzenia, zestaw do hodowli szczypiorku z kompostem i nasionami, a także materiały do prostych eksperymentów, m.in. produkcji biogazu w butelce. 

• Zawartość inspiracyjna – w pakiecie znalazła się animacja pokazująca, dlaczego nie należy wyrzucać bioodpadów w plastikowych workach oraz filmy instruktażowe o tworzeniu woskowijek i szyciu wielorazowej torby na zakupy (obejrzyj tutaj). To nie tylko pomysły do zajęć szkolnych, ale też inspiracje do wykorzystania w domu czy na zajęciach dodatkowych.  

Podsunęliśmy też kilka prostych pomysłów w duchu zero waste – np. jak samodzielnie uszyć termoforu czy zrobić domowe przetwory. Do tego przygotowaliśmy instrukcje krok po kroku, które można w każdej chwili pobrać ze strony programu i wypróbować samemu: sposób na wiśnie (dżem i termofor), przepis na sałatkę szwedzką. 

W czasie programu uczniowie nie tylko poznali, czym są bioodpady i jak je prawidłowo segregować, ale też sprawdzili w praktyce, jak natura radzi sobie z resztkami. Hodując szczypiorek, tworząc własne magnesy czy produkując biogaz, odkryli, że to, co często uznajemy za „śmieci”, może stać się początkiem czegoś nowego. 

EkoPaka oczami nauczycieli 

Relacje, które do nas spłynęły, pokazują, że bioodpady mogą stać się tematem fascynujących zajęć: 

Zaangażowanie, które zmienia codzienność 

Nauczyciele podkreślali, że scenariusze były dopasowane zarówno do pierwszaków, jak i starszych dzieci. Ćwiczenia nie tylko wspierały motorykę i kreatywność, ale także uczyły pracy zespołowej i odpowiedzialności. 

W wielu szkołach pojawiły się brązowe kosze na bioodpady, a dzieci zaczęły ważyć resztki ze stołówki czy zakopywać obierki w ziemi, żeby sprawdzić, jak szybko znikną. Wiedza ze szkoły trafiała też do domów – uczniowie chętnie dzielili się z rodzicami tym, czego nauczyli się w ramach programu. 

Co ważne, ci ostatni także włączyli się w edukację. Oprócz specjalnie przygotowanych ulotek, podzielili się własnymi pomysłami i przepisami w duchu zero waste. Zebraliśmy ich naprawdę sporo – już wkrótce zostaną opublikowane na stronie programu jako inspiracje dostępne dla wszystkich. 

Co dalej? 

Po zakończeniu edycji BIOODPADY wspólnie z nauczycielami przeanalizowaliśmy, co się sprawdziło najlepiej, a co można poprawić. Dzięki tym doświadczeniom kolejne odsłony EkoPaki będą jeszcze bardziej inspirujące i praktyczne. 

Dziękujemy! 

EkoPaka to nie tylko pudełko pełne materiałów. To społeczność, która pokazuje, że bioodpady to nie odpady, ale cenny surowiec. Dziękujemy wszystkim nauczycielom i uczniom z Mazowsza, którzy byli z nami w tej edycji. Dzięki Wam dzieci od najmłodszych lat uczą się, jak zamykać obieg surowców i troszczyć się o planetę – w klasie, w domu i w swoim otoczeniu. 

Choć fizycznych EkoPak BIOODPADY było tylko 200, przygotowane treści zostają z nami na dłużej. Wszystkie materiały można wciąż znaleźć online – gotowe do pobrania, obejrzenia i wykorzystania wtedy, kiedy ich potrzebujecie. Chcemy, by ta edycja nie była jednorazową przygodą, ale inspiracją, do której można wracać w dowolnym momencie. Bo EkoPaka nie kończy się wraz z ostatnią wysłaną paczką. Zostaje jako źródło pomysłów i narzędzi, z których każdy może skorzystać w dowolnej chwili.